NUMER ALARMOWY 112 | POGOTOWIE 999 | STRAŻ 998 | POLICJA 997 | STRAŻ MIEJSKA 986 | POGOTOWIE GAZ. 992 | POGOTOWIE ENERG. 991 | POGOTOWIE WOD-KAN 994
Zapoznaj się z tabelą sygnałów alarmowych i komunikatów ostrzegawczych - otwórz plik PDF
Do naturalnych zagrożeń człowieka, zwanych tez klęskami żywiołowymi, które wywołują duże straty ludzkie i materialne, zalicza się m.in.: trzęsienia ziemi, powodzie, burze, mgły, mrozy, deszcze i śnieżyce, pożary.Trzęsienia ziemi to wstrząsy skorupy ziemskiej wywołane przemieszczeniami mas skalnych w jej głębi, wybuchami wulkanów, zapadaniem się stropów podziemnych jaskiń krasowych itp. Tylko w XX w. trzęsienia ziemi pochłonęły na świecie około 10 milionów ofiar. Zagrożenie to w małym stopniu występuje w Polsce.Powodzie to zalanie przez wodę terenów nisko położonych, zwykle nadbrzeżnych, w wyniku wezbrania rzek po dużych opadach deszczu, w czasie roztopów itp. Powodują liczne ofiary w ludziach i wyrządzają olbrzymie straty gospodarcze.Burze to gwałtowne zakłócenia równowagi atmosferycznej. Połączone z silnym wiatrem, grzmotami i piorunami oraz obfitymi opadami są przyczyna śmierci ludzi i szkód w budownictwie, komunikacji, łączności, rolnictwie.Mgły to zawiesiny mikroskopijnych kropelek wody, unoszące się nisko nad ziemia w postaci lekkiego obłoku, powstałe na skutek skroplenia oziębionej pary wodnej zawartej w atmosferze ziemskiej. Zmniejszając widoczność poniżej jednego kilometra, stają się przyczynami katastrof samolotów, statków i samochodów.Mrozy to temperatury powietrza poniżej 0 st. C mogące spowodować odmrożenia, a nawet zamarznięcia ludzi, trudności w komunikacji i gospodarce.Deszcze i śnieżyce to opady atmosferyczne w postaci kropel wody lub śniegu; obfite i długotrwałe, wraz z wiatrami lub mrozami, mogą by przyczyna zatopień lub zasp paraliżujących komunikację, łączność, zaopatrzenie. Mogą też powodować ofiary w ludziach.Pożary to ogień ogarniający budynki, lasy, torfowiska, płody rolne itp. Ze względu na swe niespodziewane powstawanie i szybkie rozprzestrzenianie się mogą wywołać następstwa wtórne, np. wybuchy zbiorników paliw, powstawanie trujących par i gazów, zawalenia się budynków. w 1992 r. w pożarze lasów w rejonie Kuźni Raciborskiej spłonęło około 15 tys. ha lasów. Charakter klęski żywiołowej przybierają też długotrwale susze i niebezpieczne zjawiska biologiczne, np. epidemie, duże wylęgi szkodników (szarańcza, gryzonie).Klęski żywiołowe to zjawiska przyrody, prowadzące do naruszenia normalnego życia, stanowiące zagrożenia dla ludzi i ich mienia, powodujące zakłócenia w funkcjonowaniu gospodarki, transportu, łączności.Występowanie zagrożeń naturalnych powoduje konieczność uprzedzania ludności o groźbie pojawienia się niebezpieczeństwa na określonym obszarze i podejmowania niezbędnych działań zapobiegawczych i obronnych. w zależności od rodzaju zagrożenia i jego zakresu uruchamia się odpowiednie służby, które działają rutynowo, lub mobilizuje się większe siły i środki niezbędne do akcji ratunkowej.
Działania ludzkie maja bezpośredni lub pośredni wpływ na stan środowiska naturalnego. Niekiedy jest on szczególnie szkodliwy, doprowadza bowiem do zmian, które z upływem czasu powodują degradacje środowiska i zaczynają stanowić poważne zagrożenie. Podstawowa przyczyna degradacji środowiska jest dążenie do zaspokajania wzrastających potrzeb ludzkich przy stale zwiększającej się populacji. Przemysł i rolnictwo, zwiększając produkcje, wydajność, a w konsekwencji stan posiadania przy ograniczonych środkach na ochronę ekologiczna, a także transport – skażają powietrze, wodę, glebę. Produkcja energii elektrycznej bowiem opiera się na spalaniu węgla, hutnictwo – koksu, w motoryzacji korzysta się zaś z paliw ciekłych Zanieczyszczenie powietrza przez emisje płynów i gazów, takich jak dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenek azotu, uwalnianie do powietrza takich pierwiastków, jak: arsen, rtęć, ołów, kadm i innych są przyczyną wielu chorób i niedomagań ludzi, powodują skażenie także lasów, gleby, wody (m.in. kwaśne deszcze), niszczą ponadto substancje budowlane. Różne gałęzie przemysłu chemicznego, naftowego, spożywczego używają w produkcji amoniaku, chloru, różnorodnych kwasów i innych środków toksycznych. Jednym z głównych sprawców skażenia naturalnego środowiska człowieka jest współczesne rolnictwo. Duże zagrożenie z jego strony wynika ze złego gospodarowania powierzchni gleby, co powoduje erozje i pustynnienie gleby, używania środków chemicznych do ochrony roślin i do konserwowania zbiorów, a także nieprawidłowego stosowania nawozów sztucznych. Substancje trujące pochodzenia rolniczego powodują największe – po ściekach przemysłowych – zanieczyszczenie wód spływających rzekami do Bałtyku. Deformacje rzeźby powierzchni ziemi, np. szkody górnicze, zapadliska, pęknięcia, hałdy i wyrobiska eksploatacyjne, poważnie przyczyniają się do degradacji środowiska. Zagrożeniem są też składowiska odpadów przemysłowych, w tym promieniotwórczych, wibracje, hałas, promieniowanie elektromagnetyczne. Używane w gospodarce związki chemiczne lub mieszaniny, materiały promieniotwórcze, substancje biologiczne czynne oraz ich odpady zatruwające środowisko naturalne nazywamy toksycznymi środkami przemysłowymi (TSP)
Nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, lekkomyślność i lekceważenie przepisów to przyczyny groźnych awarii i katastrof, głównie w zakładach przemysłowych i kopalniach oraz transporcie kolejowym, drogowym i lotniczym. w większości powodują one duże straty ludzkie, a niemal zawsze degradacje środowiska naturalnego. Awarie zdarzają się w fabrykach, w sieciach gospodarki i komunalnej, urządzeniach i liniach energetycznych, zaporach i urządzeniach hydrotechnicznych. Dotyczą w zasadzie urządzeń technicznych i są konsekwencją niedopatrzenia lub niewłaściwej ich obsługi, eksploatacji i konserwacji. Przyczyną awarii mogą być też inne czynniki, np. naturalne zużycie materiału, ukryte wady. Postęp techniczny w takich dziedzinach gospodarki, jak energetyka, przemysł chemiczny, paliwowy, hutniczy czy motoryzacyjny doprowadził do zwiększonego gromadzenia, stosowania w procesie produkcyjnym i przewożenia materiałów toksycznych, zapalających i wybuchowych oraz materiałów promieniotwórczych. Awaria instalacji przemysłowej lub zbiornika, w którym przechowuje się lub przewozi toksyczne środki, szczególnie chlor, amoniak, dwutlenek siarki, po przedostaniu się do atmosfery może doprowadzić do skażenia terenu, spowodować śmierć lub silne zatrucie przebywających tam ludzi i zwierząt. Przykładem takiego zagrożenia jest awaria, do której doszło w 1984 r. w zakładach chemicznych w Bhopalu (Indie). w wyniku pęknięcia zbiornika i przedostania się do atmosfery ciekłego izocyjanku metylu poniosło śmierć ponad 2 tys. osób, a tysiące innych straciło wzrok i doznało innych obrażeń. Innym przykładem jest eksplozja w zakładach chemicznych we włoskiej miejscowości Soveso w 1976 r. Doszło tam do skażenia terenu, z którego ewakuowano 15 tys. ludzi, natomiast 75 tys. zwierząt padło. Również w Polsce w 1971 r. na skutek awarii nastąpił pożar zbiorników rafinerii ropy w Czechowicach-Dziedzicach. Akcja ratunkowa trwała 4 doby i kosztowała wiele ofiar ludzkich. Dużym zagrożeniem dla żywych organizmów są skutki uszkodzeń urządzeń, zawierających materiały promieniotwórcze stosowane w energetyce, przemyśle i medycynie. Obecnie na świecie pracuje około 400 elektrowni atomowych. Niektóre z nich są zagrożeniem dla ludzi i środowiska. Do szczególnie groźnej awarii doszło w 1986 r. w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie. Nastąpiła tam awaria reaktora jądrowego, w wyniku której reaktor stanoł w płomieniach, a cały blok został doszczętnie zniszczony. Oblicza się, że podczas katastrofy zostało wyemitowane promieniowanie redioaktywne 190 razy silniejsze od tego, które skaziło Hiroszimę i Nagasaki po zrzuceniu na te miasta bomb atomowych pod koniec II wojny światowej. Skażeniu uległ obszar o powierzchni 150 tys. km/2 na terytorium Ukrainy, Białorusi i Rosji. Ewakuowano 400 tys. mieszkańców. w ciągu 11 lat po awarii na chorobę promieniotwórczą zmarło 22 tys. ludzi, a ponad 100 tys. dotknęło inwalidztwo. Katastrofy powstają w sposób nagły i nieoczekiwany, głównie z przyczyn zależnych od człowieka. Mogą one zdarzyć się też w wyniku zepsucia się, np. układu hamulcowego czy systemu sygnalizacyjnego. Szczególnie groźne i częste są katastrofy środków transportu. Przykładem tragicznego na skutek niedbałości ludzkiej wydarzenia było rozbicie się amerykańskiego tankowca “Exon Valdez” w 1989 r. u wybrzeży Alaski. W wyniku wycieku ropy nastąpiła największa katastrofa ekologiczna, która spowodowała skażenie wód oceanu, trudne do usunięcia w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Ponadto zdarza się wiele katastrof wynikających z awarii obiektów hydrotechnicznych. Jedną z nich było przerwanie zapory w Puentes (Hiszpania). Zatopienie niżej położonych obszarów spowodowało wówczas śmierć około 680 osób. w wyniku awarii urządzeń bądź lekkomyślności ludzkiej bardzo często dochodzi do wybuchu gazu. w Polsce najtragiczniejszy był wybuch gazu, który spowodował całkowite zniszczenia rotundy PKO w Warszawie w 1979 r. (49 ofiar) oraz wieżowca w Gdańsku w 1995 r. (22 ofiary).
Terroryzm (wg amerykańskiego ministerstwa obrony) jest to zjawisko przemyślanego użycia przemocy lub zagrożenia w celu wywołania strachu ;przemyślane wymuszanie lub zastraszenie rządów lub społeczeństwa w celu wywarcia nacisku politycznego, religijnego lub ideologicznego. Terroryzm ma podłoże o charakterze społecznym, ekonomicznym i kulturowym.Ze względu na skalę występowania można wyróżnić dwa klasyczne typy terroryzmu: wewnętrzny – określany jako ten rodzaj terroryzmu, w który zaangażowane są osoby lub grupy kierujące swe działania przeciw własnemu rządowi i współobywatelom i nie są one zarządzane z zewnątrz; m iędzynarodowy – z tym rodzajem terroryzmu mamy do czynienia wtedy, gdy zaangażowane są osoby lub grupy osób wspomagane przez jednostki działające poza granicami danego kraju i których działalność nie ogranicza się tylko do jednego państwa. Najczęściej spotykane rodzaje aktów terrorystycznych to:dokonanie lub groźba zamachu bombowego, w szczególności związanego z podkładaniem ładunków wybuchowych; - ataki przy użyciu, niebezpiecznych substancji chemicznych np. gazu łzawiącego, biologicznych i promieniotwórczych;- porwanie samolotów;- zajmowanie budynków rządowych i publicznych;- uprowadzania osób;- zakażanie ujęć wodnych i żywności. Siła terroryzmu leży w tym, że ataki te są właściwe nieprzewidywalne, skierowane przeciw zwykłym, najczęściej przypadkowym ludziom, ale stanowią one tylko cel pośredni.
Bezpieczeństwo w stosowaniu toksycznych środków przemysłowych (TSP) oraz ich składowanie i przewożenie wymaga właściwych i skutecznych przedsięwzięć profilaktycznych, ograniczających możliwości ich nie kontrolowanej emisji. Wymagany jest surowy nadzór nad technologią produkcji, tworzenie stref ochronnych (szczególnie dla materiałów wybuchowych i łatwopalnych), zakaz dostępu osób postronnych do tych substancji. Miejsca składowania i środki transportu powinny być oznakowane. Zalecane jest składowanie substancji toksycznych w małych zbiornikach, rozmieszczonych na możliwie dużej przestrzeni. Ludzie pracujący przy środkach toksycznych powinni być zaopatrzeni w niezbędne środki ochrony i neutralizacji ich działania, odtrutki, środki o właściwościach radioochronnych. W zakładach produkcyjnych stosuje się systemy automatycznych pomiarów emisji TPS, laboratoryjne oznaczenie ich ilości oraz specjalne systemy kontrolne, powiązane z urządzeniami alarmującymi. W razie wystąpienia awarii urządzeń przemysłowych, skażeń, katastrof i innych zagrożeń odpowiednie służby lokalne oraz podległe administracji rządowej i organom samorządu terytorialnego podejmują niezbędne działania ratownicze. Mają one na celu przede wszystkim ratowanie poszkodowanych i zagrożonych ludzi, ograniczenie skutków powstałych zagrożeń, zabezpieczenie obiektu i terenu przed dalszym zniszczeniem. Ludność (pracownicy) zagrożonego rejonu powinna ściśle wykonywać zarządzenia kierownictwa akcji ratunkowej i zachowywać wszelkie środki ostrożności w zależności od rodzaju zagrożenia, np. pozostać w domu lub szubko opuścić teren skażony czy wstrzymać się z użytkowaniem wody albo wyłączyć dopływ gazu, prądu.
Zarządzenie Nr 103/2016 z dnia 22.07.2016 r. Rektora Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Zarządzenie w sprawie: wprowadzenia w Uczelni „Instrukcji alarmowej – zasady postępowania w przypadku uzyskania informacji o podłożeniu lub zlokalizowaniu urządzenia wybuchowego w obiekcie użyteczności publicznej.
Czynności po stwierdzeniu kradzieży:Sposób działania : - zabezpieczyć miejsce zdarzenia przed osobami trzecimi, nic nie ruszać, nie dotykać sprzętów i nie sprzątać w miejscu przestępstwa aby nie zatrzeć śladów;- powiadomić dyrektora/kierownika (administratora obiektu);- natychmiast zgłosić wypadek Policji;- zamknąć obiekt dla interesantów (zwiedzających) i ograniczyć poruszanie się pracowników po obiekcie;- przekazać Policji karty informacyjne skradzionych przedmiotów (obiektów kultury) ;- określić wstępne szkody, jeżeli jest to możliwe. Powołanie komisji i zarządzenie skontrolowania miejsca kradzieży w celu ustalenia pełnych strat.
Ochrona budynków przed aktami wandalizmu w czasie rozruchów ulicznych jest niezwykle trudna. Niemal niemożliwe jest objęcie rozruchów bezpośrednią kontrolą i zapewnienie obiektom całkowitej ochrony. Akty wandalizmu mogą polegać na podpalaniu oraz niszczeniu obiektów, mienia i dóbr kultury dla spełnienia jakiegoś żądania lub zakłócenia normalnej pracy.Zagrożenie tego rodzaju może objawiać się poprzez: wtargnięciem tłumu, wrzucaniem przez okna przedmiotów wybuchowych, żrących, zapalających itp.W przypadku wystąpienia wandalizmu i rozruchów ulicznych należy: - zamknąć wszystkie pomieszczenia (drzwi i okna) i nikogo nie wypuszczać (wpuszczać) do czasu uspokojenia sytuacji, obserwować teren i stan zagrożenia;- zawiadomić dyrekcję budynku i policję, a w razie konieczności straż pożarną, przygotować pracowników do zapobiegania skutkom tych ataków np. gaszenie wzniecanych pożarów w zarodku.
Udar mózgu to zaburzenie funkcji mózgu spowodowane zaburzeniem krążenia. Udar mózgu można podzielić na dwa typy – udar krwotoczny i udar niedokrwienny. Udar krwotoczny potocznie często nazywany jest wylewem. Udar niedokrwienny jest znacznie częstszy – to około 85 – 90% wszystkich udarów mózgu. Najczęstszą przyczyną niedokrwiennych udarów mózgu jest migotanie przedsionków, zaś udarów krwotocznych nieleczone nadciśnienie tętnicze. Objawy udaru mózgu będą podobne zarówno dla udaru niedokrwiennego jak i krwotocznego. W ramach pierwszej pomocy należy ocenić trzy elementy: symetria twarzy, symetria siły mięśniowej kończyn górnych oraz ocenić zaburzenia mowy. Nieprawidłowością będzie asymetria twarzy najczęściej widziana na linii ust, niesymetryczna siła mięśniowa i koordynacja ruchów w kończynach górnych oraz problem z mową – mowa niewyraźna, bełkot lub nieprawidłowy dobór słów. Jeżeli można zauważyć jakąś nieprawidłowość, choćby w jednym z powyższych objawów, to z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać udar mózgu. Pierwsza pomoc w udarze mózgu polega na jak najszybszym wezwaniu zespołu ratownictwa medycznego udarze mózgu. Bardzo istotny jest czas w którym zostanie wdrożone specjalistyczne leczenie. Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną trwałego kalectwa osób w wieku produkcyjnym na całym świecie.
Atak drgawek może pojawić się z wielu różnych przyczyn, na przykład po urazie głowy, po zatruciu, po zażyciu substancji psychoaktywnych, nadużyciu alkoholu czy w przebiegu choroby jaką jest padaczka. Atak drgawek może trwać różnie długo, może być to kilka minut ale także kilkanaście. W trakcie ataku drgawek u poszkodowanego wystąpią drgawki i prażenia całego ciała, może pojawić się mimowolne oddanie moczu. Z taką osobą w trakcie ataku drgawek nie da się normalnie porozmawiać. Charakterystyczne może być również intensywne ślinienie się. Pierwsza pomoc w trakcie ataku drgawek polega na asekuracji głowy przed wtórnymi urazami. Absolutnie nie wolno niczego wsadzać do ust osoby poszkodowanej w trakcie ataku. Nie należy takiej osoby przytrzymywać. W większości sytuacji należy wezwać zespół ratownictwa medycznego. Po ataku drgawek osoba poszkodowana w początkowych minutach będzie nieprzytomna, ale będzie oddychać, dlatego należy ułożyć ją w pozycji bezpiecznej.
Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem. Najbardziej charakterystycznym objawem możliwego zawału mięśnia sercowego jest ból w klatce piersiowej. Ból ten może mieć charakter pieczenia, gniecenia, ucisku, dławienia, ogromnego ciężaru na klatce piersiowej. Ból może być rozlany i promieniować do łopatek, głowy czy do brzucha. Nasilenie dolegliwości bólowych nie będzie związane z pozycją ciała. Ból w klatce piersiowej jest bardzo niebezpiecznym objawem mogącym pojawić się po wysiłku jak i spoczynku. Gdy poszkodowany prezentuje charakterystyczne dla zawału mięśnia sercowego objawy, należy jak najszybciej wezwać zespół ratownictwa medycznego a po konsultacji z dyspozytorem medycznym należy rozważyć podaż kwasu acetylosalicylowego.
Pierwsza pomoc to zgodnie w Ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych.Opracował: dr n. med. Jacek WAWRZYNEKKierownik Zakładu Ratownictwa Medycznego WNMZ SUM Przewodniczący Rady Programowej Kierunku Ratownictwa Medycznego
Udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkiem pranym każdego obywatela! Kodeks karny za nieudzielenie pomocy przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności. Należy pamiętać, że najprostszym elementem udzielenia pomocy jest wezwanie służb ratunkowych na miejsce zdarzenia.Żadne przepisy nie przewidują kary za źle udzieloną pomoc. Ustawodawca zakłada, że świadek udzielający pomocy udziela jej zawsze w dobrej wierze. Nie należy zatem obawiać się kary za uszkodzone żebra w trakcie resuscytacji czy zastosowanie postępowania sprzed 20-30 lat.Co więcej, od kilku lat osoba udzielające pomocy, w trakcie jej udzielania, jest chroniona prawnie. W trakcie udzielania pomocy, ratującemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariusza publicznego. Oznacza to mniej więcej tyle, że agresywny świadek atakujący udzielającego pomocy odpowiada tak, jakby zaatakował policjanta.
Najważniejsza zasada udzielania pomocy brzmi „dobry ratujący to żywy i zdrowy ratujący”. Bezpieczeństwo udzielania pomocy jest priorytetem. Warto być zaopatrzonym w środki ochrony indywidualnej takie jak np. rękawiczki czy kamizelka odblaskowa. Warto zwrócić uwagę, iż obecny stan prawny nie wymaga posiadania w prywatnym samochodzie osobowym nawet najprostszej apteczki czy kamizeli odblaskowej!Oprócz środków ochrony osobistej, przed przystąpieniem do działań należy się rozejrzeć i ocenić potencjalne zagrożenie – rozbite butelki czy pies obok poszkodowanego w parku; uszkodzone latarnie uliczne lub skrzynki energetyczne, wycieki paliwa przy wypadku drogowym; ulatniający się gaz lub tlenek węgla (czad) podczas udzielania pomocy w domu.
Nagłe zatrzymanie krążenia to sytuacja w której serce przestaje pracować. Przyczyn takiej sytuacji może być wiele – od zawału mięśnia sercowego, poprzez uraz, niedotlenienie czy zatrucie. Gdy serce przestaje pracować – krew przestaje krążyć i zarazem odżywiać i utlenowywać cały organizm. Już po 3-4 minutach braku krążenia w mózgu zaczynają pojawiać się nieodwracalne zmiany. Zespół ratownictwa medycznego do nagłego zatrzymania krążenia w skali całego kraju dojeżdża w czasie poniżej 8 minut. Dlatego tak ważne jest jak najszybsze rozpoznanie i rozpoczęcie udzielania pomocy. Niezależnie od przyczyny zatrzymania krążenia rozpoznanie takiej sytuacji i postępowanie jest proste!Algorytm udzielania pomocy przy nagłym zatrzymaniu krążenia to algorytm BLS (Basic Life Support). Algorytm ten jest na całym świecie jest podobny.
Pierwszym krokiem jest ocena przytomności osoby poszkodowanej. W tym celu należy podejść do osoby poszkodowanej zawołać do niej i potrząsnąć za ramiona. Istotne jest aby takiej osoby nie bić, nie polewać wodą, nie szarpać. Jeżeli osoba nie zareagowała to jest osobą nieprzytomną. Kolejnym krokiem będzie ocena tego czy oddycha. Aby ocenić oddychanie, w pierwszej kolejności należy udrożnić drogi oddechowe. Ten manewr jest bardzo prosty – jedną rękę należy położyć na czoło, drugą na żuchwę osoby poszkodowanej. Po odchyleniu głowy do tyłu należy nachylić się nad twarzą osoby poszkodowanej i przez 10 sekund sprawdzić czy oddycha. Ocena ta będzie wykonywana trzema zmysłami – należy obserwować czy unosi się klatka piersiowa, starać się usłyszeć w okolicy ust i nosa oddech oraz poczuć wirujące powietrze nad twarzą osoby poszkodowanej. Jeśli osoba nie oddycha przez 10 sekund pozwala nam to od razu rozpoznać nagłe zatrzymanie krążenia. Jeśli w ciągu 10 sekund zaobserwowaliśmy, wyczuliśmy i usłyszeliśmy 2 oddechy lub więcej prawdopodobnie taka osoba nie ma nagłego zatrzymania krążenia. Należy zwrócić uwagę także na sytuację oddechu agonalnego. Polega on na próbach bezwładnego łapania powietrza. Oddech agonalny również świadczy o nagłym zatrzymaniu krążenia i konieczności rozpoczęcia resuscytacji.Gdy rozpoznane zostało nagłe zatrzymanie krążenia na tym etapie należy jak najszybciej wezwać pomoc. Jeżeli jesteśmy jedynym świadkiem, to naszym zadaniem będzie powiadomienie dyspozytora pod numerem 112 lub 999. Jeśli dookoła są inne osoby, warto konkretnie jedną zaangażować, aby to właśnie ona wezwała pomoc i dostarczyła automatyczny defibrylator zewnętrzny. Po wezwaniu pomocy i organizacji AED należy jak najszybciej przystąpić do prowadzenia ucisków klatki piersiowej. Uciski klatki piersiowej u osoby dorosłej wykonuje się dwoma rękami. Nasada nadgarstka powinna przylegać na środku klatki piersiowej. Należy pamiętać aby klatki piersiowej nie uciskać całą powierzchnię dłoni. Uciski klatki piersiowej należy prowadzić w tempie 100 – 120 na minutę, na głębokość 5 – 6 cm. Istotne jest, aby ręce były cały czas zablokowane w łokciach a ucisk generowany z wykorzystaniem ciężaru górnej połowy ciała ratującego. W trakcie uciskania klatki piersiowej nie należy zmieniać miejsca ucisku oraz odrywać nasady nadgarstka od klatki piersiowej poszkodowanego. Klatka piersiowa powinna być uciskana na twardym podłożu, na przykład na podłodze, a w trakcie uciskania powinna być odsłonięta. Klasyczny algorytm resuscytacji zakłada stosunek ucisków do wdechów 30:2. Od wielu lat zaleca się prowadzenie resuscytacji przez świadków jedynie z wykorzystaniem uciskania klatki piersiowej bez stosowania wdechów ratowniczych. Metoda ta, w pierwszych minutach nagłego zatrzymania krążenia jest równie skuteczna. Technika prowadzenia samych ucisków klatki piersiowej jest promowana między innymi ze względu na fakt, iż przygodny świadek praktycznie nigdy nie posiada ze sobą środków ochrony osobistej pozwalających na prowadzenie sztucznej wentylacji.Uciski klatki piersiowej powinny być prowadzone przez świadków bez jakichkolwiek przerw. Prowadzenie ucisków klatki piersiowej może być po chwili męczące, dlatego warto nie rzadziej niż co 2 minuty zmieniać się. Sytuacje które pozwolą na zakończenie uciskania klatki piersiowej to na przykład przyjazd zespołu ratownictwa medycznego, pojawienie się oznak sugerujących powrót spontanicznego krążenia, wyczerpanie ratownika lub zmiana statusu bezpieczeństwa.
Automatyczny defibrylator zewnętrzny to urządzenie które jest przewodnikiem podczas prowadzenia resuscytacji, ale co ważniejsze – urządzeniem które samo zdecyduje czy należy przeprowadzić defibrylacje. Defibrylacja to wyładowanie impulsu energii mające na celu opanowanie chaosu elektrycznego serca i umożliwienie mu rozpoczęcia normalnej pracy. Warto zaznaczyć, że defibrylacja nie zawsze jest wykonywana w trakcie nagłego zatrzymania krążenia. Klasycznym przykładem gdy defibrylacja nie jest zalecana jest asystolia, czyli na monitorze EKG całkowicie płaska linia. Defibrylacja jest niezbędna w sytuacji migotania komór, a rytm ten jest bardzo częsty na początku nagłego zatrzymania krążenia. Defibrylator AED na podstawie przyklejonych elektrod sam rozpozna czy nagłe zatrzymanie krążenia jest w mechanizmie asystolii czy migotania komór i samo zdecyduje czy defibrylacja jest zalecana czy też nie.Defibrylator AED można znaleźć w bardzo wielu miejscach użyteczności publicznej takich jak dworce kolejowe czy lotnicze, ale także urzędy, baseny, centra handlowe. Użycie tego urządzenia jest bardzo proste – defibrylator AED, po jego wyłączeniu, będzie wydawał głosowe komunikaty i podpowiadał krok po kroku co należy zrobić. AED co każde kolejne dwie minuty będzie przeprowadzał analizę rytmu serca i decydowało o wykonaniu kolejnych defibrylacji. Pomiędzy dwoma minutami analizy konieczne jest wprowadzenie ucisków klatki piersiowej. Użycie defibrylatora AED w pierwszych minutach od nagłego zatrzymania krążenia daje nawet 70% szans na przywrócenie skutecznej pracy serca poszkodowanego.
Zakrztuszenie to sytuacja kiedy ciało obce lub płyn trafia w kierunku dróg oddechowych, a nie przełyku. Pierwsza pomoc u osób powyżej 1 roku życia w pierwszej kolejności polega na zachęcaniu do kaszlu. Gdy kaszel okazuje się nieskuteczny, kolejnym krokiem jest wdrożenie sekwencji pięciu uderzeń w okolice międzyłopatkową naprzemiennie z pięcioma uciśnięciami nadbrzusza. Wykonując te manewry należy zwrócić uwagę na to, aby osoba poszkodowana była dobrze asekurowana przed upadkiem przez ratującego. Sekwencje pięciu uderzeń w okolice międzyłopatkową z pięcioma uciśnięciami nadbrzusza wykonuje się do skutku.
Pozycja bezpieczna to pozycja w której poszkodowany leży na boku. Taka pozycja dedykowana jest dla osób które są nieprzytomne ale oddychają prawidłowo, na przykład po powrocie spontanicznego krążenia, po ataku drgawek, w przebiegu zatrucia tlenkiem węgla czy lekami. Osoba ułożona na boku, niezależnie od sposobu ułożenia, musi mieć udrożnione drogi oddechowe. Taka pozycja musi być stabilna i osoba nie może sama przewrócić się z boku na brzuch czy na plecy. Zaletą takiej pozycji jest również ograniczenie ryzyka zachłyśnięcia. Bok na którym będzie ułożona osoba do pozycji bezpiecznej nie ma znaczenia. Wyjątkiem od tej reguły jest kobieta ciężarna – kobietę ciężarną układa się tylko na lewym boku. Na jednym boku poszkodowany powinien leżeć nie dłużej niż 30 minut. Po tym czasie należy bok zmienić. Osoba ułożona w pozycji bezpiecznej może być w stanie zagrożenia życia dlatego należy nie rzadziej niż co minutę oceniać jej oddech.
Obrażenia ciała takie jak złamania czy skręcenia wymagają udzielenia pomocy. Charakterystyczne objawy tego typu obrażeń to ból, obrzęk, zasinienie czy deformacja. Pierwsza pomoc w takiej sytuacji to unieruchomienie. Należy pamiętać, że unieruchomienie powinno zostać zastosowane bez dodatkowej ruchomości urażonej kończyny. Pomocne przy uruchamianiu może okazać się wiele przedmiotów życia codziennego takich jak gazety, patyki, deski, jednak najprostszym sposobem unieruchomienia jest unieruchomienie do ciała osoby poszkodowanej za pomocą jego własnego ubrania, taśmy klejącej lub folii stretch. Należy zaznaczyć, że unieruchomienie powinno obejmować znacznie większy obszar ciała niż samo miejsce urazu, i tak w przypadku urazu przedramienia unieruchomieniu podlegać powinna cała kończyna górna.
Masywne krwawienie będzie zawsze priorytetem udzielania pomocy. W pierwszej kolejności ranę należy przemyć, najlepiej czystą wodą. Bezpośrednio na ranę należy przyłożyć gazę czyli materiał który nie rozpadnie się pod wpływem wody czy krwi. Do tamowania krwawienia nie powinno używać się takich materiałów jak wata, lignina, papier toaletowy czy chusteczki higieniczne. Gdy ratujący nie ma do dyspozycji gazy, powinien zastosować ubranie osoby poszkodowanej. Po założeniu prostego opatrunku na ranę nie należy już go zdejmować. Gdy krew przecieka należy dołożyć kolejny opatrunek. W przypadku masywnego krwawienia pomocny będzie bezpośredni ucisk miejsca krwawienia – można go wykonać na przykład ręką. Taka technika doskonale ograniczy krwawienie. Opaski uciskowej nie należy stosować jako postępowania „pierwszego rzutu”. Opaskę uciskową należy traktować jako ostateczność w przypadku np. amputacji. Opaska uciskowa niesie za sobą ogromne ryzyko, dlatego też w pierwszej pomocy stosowana jest rzadko.
W przypadku amputacji należy zaopatrzyć ranę oraz fragment ciała który został ucięty lub urwany. Taki fragment ciała w pierwszej kolejności powinien zostać zawinięty w gazę. Tak zawinięty fragment ciała należy umieścić w suchym worku foliowym i szczelnie zamknąć. Worek z fragmentem ciała należy umieścić w zimnej wodzie lub w wodzie z domieszką lodu. Istotne jest schłodzenie a nie zamrożenie urwanego fragmentu ciała, dlatego też, nigdy nie powinno się korzystać z samego lodu. Tak zabezpieczony fragment ciała należy przekazać służbom ratowniczym.
Ciała obcego nie należy usuwać z rany. Jego obecność w ranie może tamować krwawienie. Należy zdawać sobie sprawę, że każdy ruch wbitego ciała obcego powoduje pogłębianie uszkodzenia ciała, dlatego tak ważna jest stabilizacja ciała obcego. Stabilizację należy wykonać zakładając opatrunki bandaże lub inne przydatne przedmioty dookoła ciała obcego tak, aby uniemożliwić jakikolwiek jego ruch.
Pierwsza pomoc w przypadku oparzenia termicznego polega na jak najszybszym wyrównaniu temperatury. Doskonałe do tego są specjalne opatrunki hydrożelowe. W przypadku braku tego typu opatrunku, miejsce oparzone należy rozpocząć polewać wodą. Nie należy polewać dużej powierzchni ciała zimną wodą, gdyż może to doprowadzić do hipotermii. Letnia woda będzie równie skuteczna wyrównaniu temperatury oparzonego fragmentu ciała, a będzie zdecydowanie bezpieczniejsza. Po schłodzeniu miejsca oparzonego należy ocenić uszkodzenia ciała. W przypadku pojawienia się pęcherzy, bezwzględnie należy udać się do szpitala zakładając wcześniej opatrunek osłaniający. W przypadku większych oparzeń lub oparzeń dokonanych kwasami, zasadami lub prądem, należy niezwłocznie wezwać zespół ratownictwa medycznego. Absolutnie nie powinno się w ramach pierwszej pomocy stosować na oparzenia różnego rodzaju kremów czy maści.
Szkolenia BHP online są realizowane za pośrednictwem specjalistycznych platform e-learningowych, co umożliwia uczestnikom zdobywanie niezbędnej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w dogodnym dla nich czasie i miejscu. Dzięki interaktywnym narzędziom edukacyjnym i multimedialnym materiałom szkoleniowym, kursanci mogą efektywnie przyswajać informacje i zdobywać kluczowe umiejętności, niezbędne w ich codziennej pracy.
